اهمیت توسعه سواحل جنوبی بارها از سوی مسئولان و کارشناسان مطرح شده بود؛ توسعه با محور آب و کشاندن دولتمردان از کویر به دریا. این گزاره، تلویحا همان چیزی است که اسحاق جهانگیری، معاون‌اول ریاست‌جمهوری در این همایش بر آن تأکید دارد. حالا بناست توسعه این منطقه که بارها از سوی مقام معظم رهبری نیز به آن تأکید شده است، به‌جد پیگیری شود. در این میان، اخلاف‌نظرهایی برای حضور نظامیان در منطقه وجود دارد؛ برخی می‌گویند حضور بخش نظامی منطقه را امنیتی کرده و دافعه‌ای برای سرمایه‌گذاری خارجی است؛ اما برخی دیگر مانند وزیر دفاع معتقدند «سواحل مکران یک منطقه کاملا امن برای سرمایه‌گذاری است و حضور نیروهای مسلح در این منطقه، تضمین مضاعفی است تا همه سرمایه‌گذاران با امنیت خاطر فعالیت کنند». بااین‌حال، هنوز هم حضور وزارت دفاع در سواحل مکران محل پرسش است. به گفته ماندانا زنگنه، مدیرکل دفتر جذب سرمایه‌گذاری استانداری سیستانوبلوچستان، «از زمانی که در سال ٨٧ اولین اقدام عملی مربوط به تمرکز نگرش توسعه‌ای به منطقه مکران شکل گرفت، بر اساس مصوبه سال ٩١ شورای عالی امنیت ملی، کارگروه توسعه مکران به ریاست معاون‌اول رئیس‌جمهور را تشکیل داد و دبیری کارگروه نیز به وزارت دفاع محول شد». این مسئله چیزی است که بیشترین حوزه مربوط به پیگیری در این سواحل ازجمله زیرساخت‌هایی مانند راه، ریل و بندر ذیل وزارت راهوشهرسازی است و منطقا دبیرخانه این بخش باید در اختیار این وزارتخانه باشد؛ اما اینکه آیا حضور وزارت دفاع می‌تواند امنیت را به این منطقه بیاورد و بر همین اساس خیال سرمایه‌گذاران راحت باشد، نکته‌ای است که باید بیشتر روی آن تأمل کرد. علاوه بر آن، در سال ١٣٩٣ بر اساس مصوبه شورای عالی شهرسازی و معماری ایران، ضرورت تهیه طرح ویژه توسعه و عمران مکران تصویب شد و جهت‌گیری اصلی توسعه این منطقه بر پایه میزان جذب شاغلان در نظر گرفته شد. بر اساس مطالعات انجام‌شده، بیش از ١٣٠ هزار اشتغال مستقیم در چند سال آتی برای منطقه مکران پیش‌بینی شده است. این در حالی است که به گفته وزیر دفاع، تا این لحظه، ٤٠ هزار شغل ایجاد شده است. آن‌گونه که معاون‌اول ریاست‌جمهوری نیز در این همایش مطرح کرده، تاکنون خط فاینانس ٣٠میلیارددلاری از کشورهای چین، روسیه، کره و ایتالیا برای توسعه مکران در نظر گرفته شده است. در‌هرحال، اواخر سال گذشته اولین همایش فرصت‌های سرمایه‌گذاری سواحل مکران از سوی وزارت دفاع در منطقه برگزار شد و حالا این دومین‌بار است که این همایش در چابهار برگزار می‌شود.
پیام حضور وزارت دفاع در سواحل مکران برای سرمایه‌گذاران
وزیر دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح در این همایش گفت: سواحل مکران یک منطقه کاملا امن برای سرمایه‌گذاری است و حضور نیروهای مسلح در این منطقه، تضمین مضاعفی است تا همه سرمایه‌گذاران با امنیت خاطر فعالیت کنند. به گزارش ایرنا، امیر سرتیپ امیر حاتمی در حاشیه دومین همایش بین‌المللی معرفی فرصت‌های سرمایه‌گذاری و توسعه پایدار در سواحل مکران افزود: اینکه دبیرخانه برنامه توسعه سواحل مکران در اختیار وزارت دفاع قرار گرفته، برای همه سرمایه‌گذاران این پیام را دارد که در این منطقه کوچک‌ترین مسئله ناامنی وجود ندارد. امیر سرتیپ حاتمی گفت: در دولت‌های یازدهم و دوازدهم این توجه به اوج خود رسیده و امروز کارهای شایان توجهی از سوی دولت در حال انجام است، شامل حدود ٦٥٠ طرح نهادهای عمومی غیردولتی، ٣٠٠ طرح در بخش خصوصی و حدود ٢٥٠ طرح دیگر در این منطقه. همچنین زیرساخت‌های بسیار خوبی در منطقه ازجمله فرودگاه بندر و شبکه ریلی در حال انجام است.
کوچک‌ترین ناامنی‌ای در مکران وجود ندارد
وزیر دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح گفت: با تلاش‌های نیروی دریایی ارتش، وزارت دفاع و دیگر نیروها، کوچک‌ترین مشکل امنیتی در این منطقه وجود ندارد. وزارت دفاع به‌عنوان دبیر این منطقه اعلام می‌کند امنیت در منطقه وجود دارد و نیروی دریایی ارتش به تعبیر مقام رهبری پیشگام در حفظ امنیت منطقه است. حاتمی وزیر دفاع ادامه داد: در این منطقه کوچک‌ترین مسئله ناامنی وجود ندارد و حضور نیروهای مسلح یک تضمین مضاعفی است که همه سرمایه‌گذاران با امنیت خاطر می‌توانند سرمایه‌گذاری خود را انجام دهند.
ایجاد ٤٠ هزار شغل مستقیم در مکران
او درباره اشتغال‌زایی این برنامه در مکران گفت: حدود ٤٠ هزار شغل مستقیم و دو تا سه هزار شغل غیرمستقیم ایجاد شده و با توجه به ظرفیت‌ها، اشتغال‌زایی تا سه برابر است. وزیر دفاع تأکید کرد: مجموعه‌ای از طرح‌های صنعتی و عمرانی در منطقه در حال اجراست که از مهم‌ترین آنها، طرح و پروژه نگین مکران به‌عنوان یک طرح ملی پتروشیمی است که این طرح‌های دریایی به‌تدریج فعال خواهند شد. پتروشیمی نگین مکران یک طرح ملی است و مشارکت زیادی در آن وجود دارد و زیرساخت‌های آن بر عهده بخش‌های دولتی بوده که با قوت تمام ادامه پیدا می‌کند و بودجه آن نیز تأمین شده است.
کم‌آبی، ابرچالشی است که پیش‌روی کشور قرار دارد
معاون‌اول رئیس‌جمهور هم با حضور در این همایش گفت: مشکل کم‌آبی کشور، واقعیتی است که وجود دارد و ابرچالش بزرگی است که پیش‌روی ما قرار دارد. اسحاق جهانگیری ایران را کشوری خشک توصیف کرد و با بیان اینکه آب یکی از محدودیت‌های جدی کشور است، خاطرنشان کرد: با وجود بارندگی‌های اخیر، هنوز کمتر از ٥٠ درصد بارندگی‌های سال گذشته را شاهد بوده‌ایم. مشکل کم‌آبی کشور، واقعیتی است که وجود دارد و ابرچالش بزرگی است که پیش‌روی ما قرار دارد و توسعه ایران باید با درنظرگرفتن موضوع کم‌آبی پیگیری شود. همچنین بدون توجه به مسائل زیست‌محیطی امکان پرداختن به توسعه کشور وجود ندارد.
حل مشکل بی‌کاری با توسعه مکران
او با بیان اینکه در برنامه ششم توسعه، سواحل مکران به‌عنوان نقطه مهم توسعه مورد توجه قرار گرفت، تصریح کرد: توسعه مکران کمک ویژه‌ای به رشد اقتصادی ایران خواهد کرد و قادر است روند حل معضل بی‌کاری را سرعت بخشد.
جهانگیری سواحل مکران را فرصتی دانست که می‌تواند ظرفیت‌های مهم مناطق محروم سیستانوبلوچستان و هرمزگان را به فعلیت برساند. معاون‌اول رئیس‌جمهور، عدالت منطقه‌ای به‌عنوان یکی از شاخص‌های مختلف عدالت را مورد اشاره قرار داد و با یادآوری اینکه برخی مناطق کشور عقب‌مانده‌تر از دیگر نقاط هستند، تصریح کرد: مکران قادر است توانمندی طبقات و گروه‌های کم‌درآمدی را که در سواحل دریای عمان قرار دارند، سامان دهد. جهانگیری همچنین از طرح توسعه سواحل مکران به‌عنوان طرحی سنجیده برای «آمایش سرزمینی» یاد کرد و با یادآوری اینکه از قبل از انقلاب همواره موضوع آمایش سرزمینی مطرح شده، تصریح کرد: سواحل مکران می‌تواند یکی از نمادهای آمایش منطقه‌ای باشد. قسمتی از جمعیت کشور می‌تواند به سواحل مکران گسیل شود. طرح جامع و خوبی برای این موضوع در نظر گرفته شده و پیش‌بینی شده که در آینده، بیش از یک میلیون نفر در این منطقه ساکن شوند؛ همچنین شهرهای مختلفی برای آن پیش‌بینی شده است.
چابهار و جاسک، ٢ نقطه استراتژیک ایران
او یکی از اقدامات زیربنایی را که در دولت برای سواحل مکران در حال اجراست، تعیین نقاط کانون توسعه دانست و افزود: چابهار و جاسک به‌عنوان دو نقطه استراتژیک انتخاب شدند. جهانگیری با بیان اینکه توافق سه‌جانبه ایران، افغانستان و هند نقطه شروع همکاری‌ها با دولت‌های مختلف شد، خاطرنشان کرد: توافق‌هایی از این قبیل با کشورهایی که دسترسی کمتری به سواحل آزاد دارند، انجام خواهد شد. او با بیان اینکه باید امکان ارتباط ریلی چابهار با کشورهای همسایه را برقرار کنیم، افزود: همچنین باید چابهار را مستقیم به مشهد وصل کنیم تا حجم بالای کالایی که ترانزیت می‌شود، منتقل شود. جهانگیری با دعوت از شرکت‌های سرمایه‌گذاری داخلی و خارجی برای حضور در سواحل مکران تأکید کرد: این شرکت‌ها مورد حمایت جدی دولت ایران قرار خواهند گرفت.
توسعه جاسک با هدف صادرات نفت خارج از خلیج فارس
او با بیان اینکه در تلاش هستیم خط انتقال گاز را به پاکستان و هندوستان برسانیم، تصریح کرد: البته گازرسانی به داخل کشور به‌ویژه برای سواحل مکران هم انجام خواهد شد. مهم‌ترین اقدام راهبردی درباره جاسک این است که صادرات بخشی از نفت کشور به خارج از خلیج فارس انجام شود. او با بیان اینکه خط انتقال نفت خام ایران به جاسک در حال اجرا است، افزود: در آینده جاسک باید به راه‌آهن سراسری وصل شود. معاون‌اول رئیس‌جمهور از تهیه طرح‌های مختلف برای سواحل مکران خبر داد و تصریح کرد: قبل از اینکه فعالیت‌های اقتصادی در مکران انجام شود، پیوست‌های فرهنگی، اجتماعی و زیست‌محیطی آن انجام شده تا منجر به توسعه واقعی در این منطقه شود.
تشکیل سازمانی برای توسعه مکران
جهانگیری اقدام اصلی درباره سواحل مکران را ایجاد سازمان مناسب برای توسعه این سواحل عنوان کرد و با اشاره به زحمات نیروهای مسلح ازجمله وزارت دفاع و نیروی دریایی ارتش در این منطقه، گفت: پیش‌بینی شده تا سازمانی برای توسعه سواحل مکران ایجاد شود و در دولت در حال بررسی آن هستیم. امیدواریم اساسنامه آن زودتر آماده شود.
٣٠ میلیارد دلار خط فاینانس برای توسعه مکران
او از تأمین منابع خارجی درخور‌توجه برای توسعه مکران خبر داد و اظهار کرد: با کشور چین به میزان سقف بالایی به توافق رسیدیم و با برخی بانک‌ها به میزان ده میلیارد دلار قرارداد بسته شد. با برخی دیگر از بانک‌ها بدون سقف توافق کرده‌ایم. با روسیه بدون سقف به توافق رسیدیم و با کشور کره هشت میلیارد یورو توافق شده است. میزان توافق با ایتالیا نیز پنج میلیارد یورو است. بیش از ٣٠ میلیارد دلار خط فاینانس امضا شده تا شرکت‌ها بتوانند از آن استفاده کنند.
توسعه بنادر چابهار و جاسک، هم‌زمان با توسعه ریلی
وزیر راهوشهرسازی هم با اشاره به اینکه با هندوستان برای سرمایه‌گذاری در راه‌آهن چابهار-زاهدان به ارزش ۸۰۰ میلیون دلار توافق کرده‌ایم، گفت: توسعه بنادر چابهار و جاسک باید هم‌زمان با توسعه ریلی این منطقه پیش برود. عباس آخوندی افزود: باید در مدت‌زمانی ۱۵ الی ۲۰ساله برای صنایع سنگین که در مناطقی مستقر هستند که مشکل جدی آب دارند، آب را آرام‌آرام به این منطقه منتقل کنیم تا توسعه سازگار با اقلیم داشته باشیم.
روزنامه شرق
